Khớp cùng chậu là tình trạng viêm nhiễm tại khớp nối giữa xương cùng và xương chậu, thường gây đau nhức vùng lưng dưới, hông và có thể lan xuống chân. Bệnh có thể xuất hiện do chấn thương, nhiễm khuẩn, rối loạn tự miễn hoặc thoái hóa theo tuổi tác. Việc điều trị kịp thời giúp giảm triệu chứng, cải thiện khả năng vận động và ngăn ngừa biến chứng. Dựa trên mức độ nghiêm trọng, có nhiều phương pháp từ dân gian đến hiện đại, giúp người bệnh lựa chọn phù hợp với tình trạng sức khỏe.

Các phương pháp điều trị viêm khớp cùng chậu
Điều trị viêm khớp cùng chậu cần được cá nhân hóa dựa trên nguyên nhân, mức độ tổn thương và tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh. Các cách chữa phổ biến bao gồm sử dụng mẹo dân gian, y học cổ truyền, thuốc Tây y, vật lý trị liệu và can thiệp ngoại khoa khi cần thiết. Mục tiêu chính là giảm đau, chống viêm và phục hồi chức năng khớp.
Trị viêm khớp cùng chậu bằng mẹo dân gian
Các mẹo dân gian sử dụng nguyên liệu tự nhiên, dễ tìm, giúp giảm triệu chứng mà không gây nhiều tác dụng phụ. Những phương pháp này phù hợp cho trường hợp bệnh nhẹ, hỗ trợ điều trị tại nhà nhưng nên kết hợp với lời khuyên từ chuyên gia để tránh tự ý áp dụng dẫn đến tình trạng xấu hơn.
- Dùng lá lốt: Lá lốt có tính ấm, giúp giảm viêm và đau nhức. Rửa sạch khoảng 50g lá lốt tươi, phơi héo trong bóng râm để giữ dược tính. Sắc với 500ml nước đến khi còn 200ml, chia làm hai lần uống sau bữa ăn. Phương pháp này hỗ trợ lưu thông khí huyết, giảm sưng hiệu quả nếu dùng đều đặn 7-10 ngày.
- Dùng cà tím: Cà tím chứa chất chống oxy hóa, giúp giảm viêm tự nhiên. Rửa sạch một quả cà tím, thái khúc, đun sôi với nước khoảng 5 phút rồi ngâm đến nguội. Lọc lấy nước cốt, bảo quản lạnh và uống 4 lần mỗi ngày trước bữa ăn. Cách này đơn giản, an toàn cho người bị đau khớp do thời tiết thay đổi.
- Dùng ngải cứu kết hợp rượu trắng: Ngải cứu có tác dụng ôn kinh, tán hàn. Chuẩn bị 100g lá ngải cứu rửa sạch, trộn với 2 chén rượu trắng, đun nóng rồi đắp lên vùng đau. Băng bó bằng vải sạch đến khi nguội. Áp dụng 1-2 lần/ngày để giảm co cứng cơ và đau nhức nhanh chóng.
Trị viêm khớp cùng chậu bằng Y học cổ truyền
Y học cổ truyền xem viêm khớp cùng chậu thuộc chứng tý (đau do phong hàn thấp), phân loại theo thể bệnh để kê đơn. Các bài thuốc sử dụng dược liệu thiên nhiên, tập trung bổ can thận, hoạt huyết và trừ thấp, giúp điều trị tận gốc mà ít tác dụng phụ. Tại Dược Bình Đông, các sản phẩm chiết xuất từ thảo dược như Bình Đông Khớp, với thành phần từ ngưu tất và độc hoạt, có thể hỗ trợ giảm triệu chứng một cách nhẹ nhàng, tăng cường sức khỏe xương khớp tổng thể.
- Bài thuốc Độc hoạt ký sinh thang: Dành cho thể hàn thấp, với độc hoạt làm chủ dược giúp trừ phong thấp. Chuẩn bị: 12g mỗi vị độc hoạt, phòng phong, tần giao, ngưu tất, đỗ trọng, nhân sâm, phục linh, thược dược, đảng sâm; 16-40g tang ký sinh; 4-8g tế tân; 8-12g xuyên khung; 16-24g địa hoàng; 4g chích thảo và nhục quế. Sắc 1 thang với 5 bát nước còn 1 bát, uống 2 lần/ngày khi ấm. Bài thuốc này giúp giảm đau, tăng cường khí huyết lưu thông.
- Bài thuốc Tứ diệu tán: Phù hợp thể thấp nhiệt, thanh nhiệt giải độc và lợi thấp. Chuẩn bị 10g mỗi vị ý dĩ, ngưu tất, hoàng bá, thương truật. Tán mịn, sắc 12g bột với nước, chia 2-3 lần uống ấm. Phương pháp giúp giảm sưng viêm, đặc biệt cho người hay đau do nhiệt tích tụ.
- Bài thuốc Tả quy hoàn: Bổ can thận, ích tinh, giảm đau lưng mỏi. Chuẩn bị: 320g thục địa, 160g mỗi vị thỏ ty tử, quy bản, sơn thù, kỷ tử, hoài sơn, lộc giác giao; 120g ngưu tất. Giã nhuyễn, trộn mật ong thành viên 1,5cm, uống 6-8g/lần với nước ấm, 2 lần/ngày. Bài thuốc hỗ trợ người cao tuổi hoặc thể hư yếu.
Điều trị viêm khớp cùng chậu bằng thuốc Tây y
Thuốc Tây y tập trung giảm triệu chứng nhanh chóng, phù hợp cho trường hợp viêm cấp tính hoặc đau nặng. Bác sĩ sẽ kê đơn dựa trên mức độ bệnh, kết hợp theo dõi để tránh tác dụng phụ như loét dạ dày. Nên tuân thủ liều lượng và không tự ý dùng thuốc.
- Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Như ibuprofen hoặc diclofenac, giúp giảm viêm sưng và hạ sốt. Sử dụng theo chỉ định để tránh ảnh hưởng tiêu hóa.
- Thuốc giãn cơ: Như cyclobenzaprine, giảm co thắt cơ quanh khớp, cải thiện vận động.
- Thuốc giảm đau: Paracetamol hoặc opioid nhẹ cho đau cấp, giúp kiểm soát triệu chứng hàng ngày.
- Thuốc kháng sinh: Nếu do nhiễm khuẩn, như amoxicillin, dùng theo kháng sinh đồ.
- Thuốc tiêm ngoài màng cứng: Corticosteroid tiêm trực tiếp để giảm viêm nặng, cải thiện nhanh nhưng chỉ dùng khi thuốc uống không hiệu quả.
Trị viêm khớp cùng chậu bằng vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu giúp duy trì sự linh hoạt của khớp, tăng cường cơ xung quanh mà không cần dùng thuốc. Các bài tập được thiết kế cá nhân hóa bởi chuyên gia, kết hợp với massage hoặc chườm nóng/lạnh để giảm đau hiệu quả.
- Bài tập kéo giãn: Như động tác vặn hông nhẹ nhàng, giúp giảm cứng khớp. Thực hiện 10-15 phút/ngày.
- Bài tập tăng cường cơ: Tập plank hoặc nâng chân, ổn định vùng chậu. Bắt đầu từ mức dễ, tăng dần dưới hướng dẫn.
- Liệu pháp khác: Châm cứu hoặc điện trị liệu để kích thích lưu thông máu.
Phẫu thuật và các thủ thuật khác
Khi các phương pháp bảo tồn không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định can thiệp ngoại khoa để giảm đau lâu dài. Những thủ thuật này dành cho trường hợp tổn thương nghiêm trọng, cần đánh giá kỹ lưỡng trước khi thực hiện.
- Tiêm khớp: Tiêm corticosteroid trực tiếp vào khớp để giảm viêm nhanh.
- Kích thích điện: Cấy máy kích điện vào xương cùng, kiểm soát tín hiệu đau.
- Giảm đau bằng tần số vô tuyến: Phá hủy mô thần kinh gây đau bằng năng lượng vô tuyến.
- Phẫu thuật hợp nhất: Hợp nhất hai xương bằng kim loại, giảm viêm nhưng hạn chế vận động, chỉ dùng khi cần thiết.
Lưu ý khi chữa viêm khớp cùng chậu
Để đạt hiệu quả cao, người bệnh nên kết hợp chế độ ăn giàu omega-3, vitamin D và tập luyện nhẹ nhàng. Tránh mang vác nặng, duy trì tư thế đúng và khám định kỳ. Nếu triệu chứng kéo dài, tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh biến chứng như viêm khớp mãn tính.
Bài viết được tham vấn bởi Ông Nguyễn Thành Danh, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các bệnh lý xương khớp. Nội dung nhằm cung cấp thông tin tham khảo, không thay thế chẩn đoán y tế chuyên sâu.

Thông tin của Lương y Nguyễn Thành Danh
Tác giả: Ông Nguyễn Thành Danh, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các bệnh lý xương khớp
Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thị Thành Danh – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.Tham khảo: Vinmec, Nhà thuốc Long Châu, Tâm Anh Hospital
